ทักษะการดำรงชีวิตสำหรับบุคคลออทิสติก

 ทักษะการดำรงชีวิตสำหรับบุคคลออทิสติก
อัษฎากรณ์ ขันตี

        ทักษะการดำรงชีวิต หรือทักษะชีวิตนั้น เป็นสิ่งที่ทุกคนควรจะมีติดตัวไปด้วย เพราะว่าหากคนเราต้องการที่จะทำอะไรเพื่อให้สามารถดำรงชีวิตได้นั้น ควรที่จะต้องมีทักษะชีวิตด้วย จากเว็บไซต์ https://www.gotoknow.org/posts/204259 กล่าวว่า ทักษะชีวิต หมายถึง  ความสามารถของบุคคลอันประกอบด้วย การมีความรู้  มีเจตคติที่ดี และมีทักษะที่สามารถจะจัดการกับปัญหาด้านใด ด้านหนึ่งของตนเองได้เพื่อให้สามารถอยู่รอดได้อย่างมีความสุขในสภาพสังคมที่เต็มไปด้วยปัญหาและความเปลี่ยนแปลงในยุคปัจจุบันและและสามารถปรับตัวและเตรียมพร้อมสำหรับการดำเนินชีวิตในอนาคต ทักษะการดำรงชีวิตของแต่ละคน มีรูปแบบที่คล้าย ๆ กัน ทักษะการดำรงชีวิตที่ใช้อยู่ที่บ้านที่ทุกคนต้องทำ คือ กวาดบ้าน ถูกบ้าน ล้างจาน ทำกับข้าว หากเป็นทักษะการดำรงชีวิตที่ใช้นอกบ้าน อาทิ การซื้อของ การเดินทาง การนั่งรถประจำทาง เป็นต้น 

 

           สำหรับบุคคลออทิสติก เรื่องของทักษะชีวิต เป็นสิ่งสำคัญที่บุคคลออทิสติกต้องฝึกเช่นเดียวกับบุคคลทั่วไป แต่สิ่งที่แตกต่างคือ 1.ต้องใช้เวลาที่มากขึ้นเป็นเท่าตัว 2.ต้องมีเหตุผล และสามารถอธิบายเหตุผลได้ ว่าทำไมที่จะต้องฝึกเรื่องนี้ 3.ต้องค่อย ๆ ฝึก ทีละขั้นทีละตอน 4.ลองผิดลองถูกไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะทำได้ ผมจะขอยกตัวอย่างนะครับ 

ตัวอย่าง : การกวาดบ้าน จะสอนพวกเขาอย่างไรผมจะยกตัวอย่างแบบง่าย ๆ นะครับ

    1. ต้องอธิบายว่า ทำไมต้องกวาดบ้าน แล้วกวาดบ้านแล้วให้ทำอะไรต่อไป อันนี้ผู้ปกครองควรจะบอกว่า "ที่ต้องกวาดบ้าน เพราะอยากให้บ้านสะอาด และป้องกันไม่ให้พวกมด แมลงสาบ มายุ่งที่บ้านของเรา ดังนั้นเป็นเหตุผลหนึ่งที่ต้องกวาดบ้านนะลูก การกวาดบ้านก็จับไม้กวาด และกวาดไปเรื่อย ๆ กวาดลงที่ตักขยะ พอเสร็จแล้วก็ทิ้งลงถังขยะให้เรียบร้อย ตามนี้นะลูก"

    2. พ่อแม่ทำให้ดูเป็นตัวอย่างหลาย ๆ รอบ แล้วลองให้เด็กจับไม้กวาด จับที่ตักขยะ สอนไปเรื่อย ๆ 

    3. ลองทำไปเรื่อย ๆ ถ้าหากผิดก็บอกว่า "อันนั้ไม่ถูกนะ ลองใหม่นะ" ถ้าทำผิดอย่าไปดุด่า ควรค่อย ๆ ทำ ทำไปเรื่อย ๆ ก็จะทำได้เอง

    อันนี้คือการยกตัวอย่างของการฝึกบุคคลออทิสติกในการพัฒนาทักษะการดำรงชีวิตสำหรับบุคคล
ออทิสติกนะครับ ผมจะยกกรณีศึกษามา 1 อย่าง คือการทำสุกี้ การทำสุกี้จะต้องเตรียมเครื่องปรุง เช่น ผักกะหล่ำปลี ผักกาด ผักบุ้ง เห็ด วุ้นเส้น หมู ไส้กรอก ลูกชิ้น เต้าหู้ ซุปก้อน เป็นต้น จากนั้นก็ต้อง หมักหมู ล้างผัก-ไส้กรอก ทำน้ำซุป และเอาผัก-หมู-ไส้กรอก จนกว่าจะสุก แล้วทานได้ครับ

    การฝึกบุคคลออทิสติกในการทำสุกี้นั้น จะต้องมีคนดูแลในการเปิด-ปิด อุปกรณ์ไฟฟ้า การทำซุป แต่พวกผัก ไส้กรอก ลูกชิ้น จะต้องล้างเอง จากนั้นรอให้น้ำเดือดร้อน แล้วเอาพวกผัก ไส้กรอก หมู ลูกชิ้น ไปลวก แล้วทานได้ครับ 

 

    ทำไมบุคคลออทิสติกต้องฝึกเรื่องนี้..คำตอบคือ เพื่อให้บุคคลออทิสติกสามารถช่วยเหลือตนเองแบบเบื้องต้นได้ จะช่วยในการลดภาระของครอบครัวและบุคคลใกล้ชิด เพิ่มความสามารถในการดำรงชีวิตของบุคคลออทิสติก และสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมได้ดีขึ้น สรุป ทักษะการดำรงชีวิตของบุคคลออทิสติก เป้นสิ่งที่พ่อแม่และครอบครัวต้องมีการฝึก และถ้าฝึกแล้วสามารถทำอะไรได้บ้าง การฝึกทำบ่อย ๆ จะช่วยให้พวกเขาสามารถมีชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างราบรื่นขึ้น ลดภาระคนในครอบครัว และสร้างกำลังใจเล็ก ๆ น้อย ๆ ได้ครับ ขอฝากให้กับทุก ๆ คนเรื่องนี้ด้วยนะครับ ขอบคุณครับ

      อัษฎากรณ์ ขันตี

17 กันยายน 2565